۱۰ مهر ۱۴۰۱ چاپ صفحه

پایش چشمی روغنها :رنگ روغن چه خبر می دهد از سر درون

پایش چشمی روغنها :رنگ روغن چه خبر می دهد از سر درون

تغییر رنگ روغن پایه اغلب نشان می­دهد ترکیب مواد یا شیمی آن تغییر یافته است، با این حال هنگامی که رنگ روغن عوض می­شود. الزاما به معنی فرارسیدن پایان عمرآن نیست. روغن می تواند کاملا تیره باشد ولی هنوز هم کارایی خود را داشته باشد. در این مطلب برآنیم که عوامل موثر بر رنگ اولیه محصول، عوامل تغییر دهنده رنگ حین کارکرد و آزمون های استاندارد رنگ روغن­ها پرداخته شده است.

استاندارد تعیین رنگ ها

استاندارد ASTM D 1500 به عنوان یک مقیاس رنگی در بازه 0.5تا 8 برای تعیین رنگ مشتقات نفتی همچون روغن ها و وکس ها تعریف شده است. این استاندارد با در نظر گرفتن 16 گام با فاصله 0.5 از یکدیگر (زرد روشن تا قهوه ای) مرسوم ترین آزمون برای گزارش رنگ روغن ها است. برای محصولات با رنگ روشن تر از مقیاس ASTM D 1500 از مقیاس سیبولت (ASTM D 156) استفاده می شود. ASTM D 156 برای محصولات نفتی همچون سوخت ها و پارافین ها کاربرد بیشتری دارد. مقیاس این استاندار از -16 تا +30 با گام یک واحد است. شکل 1 مقایسه ای از بازه رنگی هدف، در اندازه گیری رنگ فراوردهای نفتی به روش آزمون های ASTM D 1500 و ASTM D 156 است.

 

 

 

رنگ روغن اولیه

رنگ اولیه روان کننده ی نو، معمولا وابسته  به نوع روغن پایه، گرانروی و افزودنی­ها است. روغن های پایه، رنگ های متفاوتی از روشن تا تیره و حتی بدون رنگ را شامل می­شود. به صورت یک قائده کلی ولی نه الزامی، با افزایش گرانروی، رنگ روغن پایه های گروه I، تیره تر می گردد. مهمترین دلیل اینکه این امر می توان حضور برخی آروماتیک های چند حلقه یا ترکیبات نیتروژن دار در ترکیب این نوع روغن پایه دانست. 

در روغن پایه های گروه II و III که از گاز هیدروژن برای تصفیه بهره برده اند. به دلیل حذف ترکیبات عامل تیرگی، ثبات رنگی و روشنی آن بیشتراست. رنگ روغن پایه های گروه II و III تابع فشار جزئی هیدروژن و دما در راکتور است.

عوامل تغییر دهنده ی رنگ روغن

  1. اکسیداسیون روغن تحت تاثیر دمای بالا، فشار بالا، اسید، اکسیژن یا آب، سرعت می یابد. (فلزات معلق در روغن به عنوان کاتالیزور عمل کرده و سرعت واکنش اکسیداسیون را افزایش می دهند.
  2. وجود افزودنی­های پاک کننده و پراکنده کننده با کیفیت ( این افزودنی ها خیلی زود آلودگی ها و لجن را از سطح فلزی کنده، در خود معلق ساخته و در نتیجه به سرعت تیره شود: بنابراین تیره شدن و یا حتی سیاه بودن رنگ روغن، الزاما به معنای کم شدن کیفیت و پایان عمر روغن نیست.)
  3. حضورالاینده های خارجی همچون گرد و غبار یا ذرات فلزی
  4. آلودگی آب ( ابتدا باعث کدورت روغن شده و در صورت افزایش آلودگی، آب و روغن به صورت دو فاز مجزا، ظاهر می شوند.)

شکل شماره 2-تاثیر غلظت های مختلف اب بر رنگ روغن پایه

نتیجه گیری

رنگ اولیه روغن به مشخصات روغن پایه و افزودنی های آن وابسته است. چندین عامل می تواند رنگ اولیه را تغییر دهد: تشکیل لجن و رسوب حاصل از اکسیداسیون، رنگ را تیره می کند و حضور آب در روغن باعث کدر شدن آن و بافت کف دار یا خامه ای می شود. با افزایش میزان کارکرد، روغن خاصیت محافظتی خود را ازدست می دهد و زمان تعویض آن فرا می رسد. پایش چشمی روش علمی تبوده و صرفا بر اساس تجربه های پیشین و حدس و گمتن است.

برای کسب اطلاعات بیشتر به مجله شماره یازدهم پاییز سال 1399 مراجعه کنید.

 

 

اخبار مرتبط دیگر

بررسی پایداری برشی در پلیمر های ستاره ای و مقایسه با OCP
بررسی پایداری برشی در پلیمر های ستاره ای و مقایسه با OCP

یکی از بالابرنده های شاخص گرانروی مورد استفاده در روغن، پلیمر های HSD است که نسبت به پلیمر های OCP پایداری برشی ...

ادامه مطلب
افزایش دهنده ی شاخص گرانروی: کوپلیمر OCP
افزایش دهنده ی شاخص گرانروی: کوپلیمر OCP

در ادامه مقاله درج شده در ارتباط با پلیمر های بالابرنده شاخص گرانروی، این بار به بررسی کوپلیمر های OCP پرداختی...

ادامه مطلب
سیالات انتقال قدرت اتوماتیک(ATF)
سیالات انتقال قدرت اتوماتیک(ATF)

سال هاسـت کـه دنده هـای اتوماتیـک مـورد اسـتفاده قرار میگیرنـد و در طـول ایـن مـدت به طـور مـداوم در حـال به...

ادامه مطلب
مواد افزودنی مکمل عدد بازی خانواده کلسیم سولفونات
مواد افزودنی مکمل عدد بازی خانواده کلسیم سولفونات

مواد افزودنی مکمل عدد بازی به عنوان یکی از پر مصرف ترین گروه های کالایی مورد استفاده در حوزه های مختلف صنعت ر...

ادامه مطلب
بازدارنده های خوردگی در صنعت روانکار
بازدارنده های خوردگی در صنعت روانکار

 یکی از عمده­ ترین عوامل کاهنده عمر دستگاه­ ها خوردگی است به طوری که می­تواند یک دستگاه را به طور کامل...

ادامه مطلب
گرانروی، مهمترین ویژگی روغن-بخش یکم
گرانروی، مهمترین ویژگی روغن-بخش یکم

گرانروی یک سیال، مقاومت آن در برابر جاری شدن را بیان می­کند. مقدار گرانروی با ضخامت لایه روغن در محل روانکا...

ادامه مطلب
نگاهی به دو روش اندازه گیری میزان TBN در آخرین بازنگری2021  ACEA
نگاهی به دو روش اندازه گیری میزان TBN در آخرین بازنگری2021 ACEA

TBN یا عدد قلیایی کل، میزان ترکیبات قلیایی حاضر در یک روانکار را نشان می ­دهد. این ترکیبات قلیایی از افزودنی ...

ادامه مطلب
روغن پایه سنتزی-پلی آلکیلن گلیکول(PAG)
روغن پایه سنتزی-پلی آلکیلن گلیکول(PAG)

به طور کلی روغن پایه بیشترین سهم یک روانکار را به خود اختصاص می­دهد در نتیجه انتخاب مناسب آن، تاثیر بسزایی ...

ادامه مطلب
مواد افزودنی بالا برنده شاخص گرانروی (VII)
مواد افزودنی بالا برنده شاخص گرانروی (VII)

VII، گونه ای از پلیمرها هستند که به منظور کم کردن تغییرات گرانروی در مقابل تغییرات دما در تولید روانکاره...

ادامه مطلب
افزودنی های ضد جوش و ضدیخ
افزودنی های ضد جوش و ضدیخ

به طور کلی یک سوم گرمایی که در اثر احتراق در موتور خودرو ایجاد می شود موجب حرکت آن می گردد، یک سوم دیگر از اگزو...

ادامه مطلب
مواد افزودنی تکیفایر
مواد افزودنی تکیفایر

مواد افزودنی تکیفایر از انحلال یک یا چند پلیمر در روغن پایه ( معدنی و یا استری) به دست می آیند. معمولا پلیمر ها...

ادامه مطلب
 معرفی برایت استاک
معرفی برایت استاک

یکی از محصولات جانبی پالایش نفت خام، برایت استاک است. برایت‏ استاک یک نوع روغن ‏پایه با گرانروی بالا می با...

ادامه مطلب
مواد افزودنی تکیفایر
مواد افزودنی تکیفایر

مواد افزودنی تکیفایر از انحلال یک یا چند پلیمر در روغن پایه ( معدنی و یا استری) به دست می آیند. معمولا پلیمر ها...

ادامه مطلب
تفاوت دو سطح کیفی JASO MA و MB
تفاوت دو سطح کیفی JASO MA و MB

موتورسیکلت ها و اسکوترها روشی آسان، قابل کنترل و کم مصرف برای رفت و آمد از مکانی به مکان دیگر هستند، بنابراین...

ادامه مطلب
روغن پایه نفتنیک
روغن پایه نفتنیک

روغن های پایه آلکیل نفتالن / نفتنیک یک دسته بندی ویژه از روغن های سنتزی هستند. پایداری هیدرولیکی و پایداری اک...

ادامه مطلب
آشنایی با روغن پایه های سنتزی از نوع استری
آشنایی با روغن پایه های سنتزی از نوع استری

با پیشرفت تکنولوژی ماشین آلات و دستگاه ها، نیاز به روانکارهای متناسب با آنها نیز افزایش یافته است. شرایط کار...

ادامه مطلب
مواد افزودنی فشارپذیر، ضد سایش و بهبود دهنده¬های اصطکاک EP-بخش اول
مواد افزودنی فشارپذیر، ضد سایش و بهبود دهنده¬های اصطکاک EP-بخش اول

روان کننده ماده ای است که با قرار گرفتن میان دو سطح سبب کاهش نیروی مقاومت در برابر حرکت یا اصطکاک جهت شروع یا ...

ادامه مطلب
سطوح کارایی روغن موتور
سطوح کارایی روغن موتور

روغن موتور، مهمترین روانکار در صنعت خودرو است. این بخش سالانه میلیون ها دلار از بودجه تبلیغاتی در سطح جهانی ر...

ادامه مطلب
مواد افزودنی فشارپذیر، ضد سایش و بهبود دهنده های اصطکاک EP-بخش دوم
مواد افزودنی فشارپذیر، ضد سایش و بهبود دهنده های اصطکاک EP-بخش دوم

افزودنی­های ضد سایش در ساختار این گروه از مواد افزودنی، روی، گوگرد و فسفر وجود دارد که در فشار و دمای متو...

ادامه مطلب
بهبود طراحی انتقال دهنده های اتوماتیک و سیالات آنها
بهبود طراحی انتقال دهنده های اتوماتیک و سیالات آنها

روانکار های مناسب برای انتقال دهنده های اتوماتیک خودرو در کاربرد های مختلف استفاده می شوند که بخش عمده ی آن ا...

ادامه مطلب
سطوح کارایی روغن موتور-بخش 2
سطوح کارایی روغن موتور-بخش 2

در مطلب پیشین به طور اجمالی به معرفی طبقه بندی های مختلف سطوح کارایی از جمله طبقه بندی  APIطبقه بندی ...

ادامه مطلب
شناسایی وارنیش و کنترل مشکلات آن
شناسایی وارنیش و کنترل مشکلات آن

وارنیش، حاصل یک فرایند شش مرحله‌ای شامل اکسیداسیون، پلیمریزاسیون، انحلال، ترسیب و تراکم است که به گرفتگی ...

ادامه مطلب
سیالات سیلیکونی
سیالات سیلیکونی

سیلیکون­ها دسته وسیعی از روغن­های سنتزی هستند که دارای بخش آلی و بخش معدنی می­باشند. ساختار شیمیایی آن&s...

ادامه مطلب
آشنایی با مراحل مختلف فرایند اکسیداسیون و آزمون¬های تشخیص آن
آشنایی با مراحل مختلف فرایند اکسیداسیون و آزمون¬های تشخیص آن

مقدمه روانکارها در طول زمان از طریق فرایند اکسیداسیون به لحاظ شیمیایی تغییر پیدا می­کنند. اکسیداسیون را...

ادامه مطلب
آشنایی با مراحل مختلف فرایند اکسیداسیون و آزمون های تشخیص آن
آشنایی با مراحل مختلف فرایند اکسیداسیون و آزمون های تشخیص آن

مقدمه روانکارها در طول زمان از طریق فرایند اکسیداسیون به لحاظ شیمیایی تغییر پیدا می­کنند. اکسیداسیون را...

ادامه مطلب
توسعه پایدار اجتماعی
توسعه پایدار اجتماعی

در صنایع روانکاری معمولا به جنبه ­های اقتصادی و زیست محیطی توسعه پایدار توجه می­شود، اگرچه بعد اجتماعی آ...

ادامه مطلب